
ماکادمیا چیست؟ خواص شگفت انگیز برای پوست، مو و سلامتی
ماکادمیا، این دانه گرانبها و مغذی که به فندق استرالیایی نیز شهرت دارد، در سالهای اخیر به دلیل خواص بینظیرش در سراسر جهان و به ویژه در ایران طرفداران بسیاری پیدا کرده است.1 کشت این محصول ارزشمند، به تازگی در مناطق شمالی کشورمان نیز آغاز شده است و با توجه به ارزش غذایی بالا و محتوای غنی از چربیهای سالم، ویتامینها و مواد معدنی، پتانسیل خوبی در اقتصاد محلی ایران دارد.1 ماکادمیا نه تنها یک آجیل خوشمزه و پرانرژی است، بلکه به عنوان یک ماده موثر در حفظ سلامت و زیبایی نیز شناخته میشود.
ماکادمیا چیست و از کجا میآید؟
معرفی گیاه ماکادمیا و تاریخچه آن
ماکادمیا نام یک سرده از چهار گونه درخت گلدار از خانواده Proteaceae است که بومی استرالیا، به طور خاص مناطق شمال شرقی نیو ساوت ولز و مرکز و جنوب شرقی کوئینزلند میباشد. این گیاه که با نامهای فندق استرالیایی یا مهره بوش نیز شناخته میشود، درختی همیشه سبز با برگهای پهن و براق است که شباهت زیادی به برگهای درخت گردو دارد. گلهای درخت ماکادمیا بسته به گونه آن، از صورتی تا سفید متغیر هستند.
بومیان استرالیا هزاران سال است که از این دانه استفاده میکنند و نامهای متعددی برای آن داشتهاند.1 نخستین بار در سال 1858، اروپاییان در شرق استرالیا این درخت را شناسایی کردند و بعدها در سال 1881، ویلیام پورویس آن را به هاوایی منتقل کرد. در ابتدا، در هاوایی از ماکادمیا به عنوان یک گیاه زینتی و برای احیای جنگلها استفاده میشد، اما با انجام مطالعات و گزینشهای صورت گرفته توسط ایستگاه کشاورزی هاوایی در سال 1948، گونههای تجاری آن معرفی و نامگذاری شدند و جایگاه خود را در صنعت میوه و خشکبار پیدا کردند.
امروزه کشت تجاری ماکادمیا به طور گسترده در استرالیا و هاوایی انجام میشود و ایالات متحده آمریکا بزرگترین مصرف کننده آن به شمار میرود. علاوه بر این مناطق، ماکادمیا در جنوب آفریقا، آمریکای مرکزی و اخیراً در مناطق شمالی ایران نیز کشت میگردد. نام علمی این گیاه، Macadamia، به افتخار دکتر جان مکآدام، دانشمند و سیاستمدار اسکاتلندی-استرالیایی که نقش مهمی در توسعه علم کشاورزی در استرالیا داشت، انتخاب شده است.1
تفاوت ماکادمیا با فندق
اگرچه ماکادمیا به دلیل شباهت ظاهری اغلب با فندق اشتباه گرفته میشود، اما از نظر گیاهشناسی یک دانه است و نه یک آجیل. در جدول زیر به برخی از تفاوتهای کلیدی بین این دو اشاره شده است:
ویژگی (Feature) | ماکادمیا (Macadamia) | فندق (Hazelnut) |
طبقهبندی گیاهشناسی (Botanical Classification) | دانه (Seed) | آجیل (Nut) |
منشاء (Origin) | استرالیا (Australia) | اروپا و آسیا (Europe and Asia) |
ظاهر (Appearance) | ابتدا سبز، پس از چیده شدن قهوهای، دانه سفید با رگههای نارنجی یا صورتی، قطر 25-40 میلیمتر | گرد یا بیضی، حدود 20 میلیمتر، پوست نازک قهوهای، هسته سفید و توخالی |
میزان مواد معدنی (Mineral Content) | کمتر از فندق | بیشتر از ماکادمیا (آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، مس، روی، سدیم، فسفر بیشتر است) |
طعم (Taste) | غنیتر، چربتر و شیرینتر به دلیل چربی بیشتر | طعم شیرین ندارد |
ویتامینها (Vitamins) | B1، B2، B3 | A، B5، C، B6، E |
کاربردهای رایج (Common Uses) | تهیه نان، شیرینی، کلوچه، روغن آن در آرایشی و بهداشتی | بیشتر در تهیه انواع شکلاتها مانند نوتلا |
مناطق اصلی کشت (Main Cultivation Areas) | استرالیا، اندونزی، اخیراً در شمال ایران | ایتالیا، واشنگتن، اورگان، شمال ایران |
قیمت (Price) | معمولاً گرانتر به دلیل وارداتی بودن در بسیاری از مناطق | معمولاً ارزانتر |
مناطق کشت ماکادمیا در جهان و ایران
درخت ماکادمیا بومی جنگلهای بارانی شرق استرالیا است. امروزه، این گیاه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری سراسر جهان کشت میشود، از جمله در هاوایی، کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین و نیوزیلند.1 هاوایی از دهه 1960 به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان ماکادمیا در جهان تبدیل شده است. کشت تجاری این محصول در استرالیا و آفریقای جنوبی نیز بسیار گسترده است و کشورهایی مانند کنیا، چین، ایالات متحده آمریکا، گواتمالا، برزیل، مالاوی، ویتنام، کلمبیا، نیوزیلند و سوازیلند نیز در تولید جهانی آن نقش دارند. در ایران نیز، کشت ماکادمیا به تازگی در مناطق شمالی کشور آغاز شده است.
خواص شگفتانگیز ماکادمیا برای پوست و مو
آبرسانی و حفظ رطوبت پوست
روغن ماکادمیا یک مرطوب کننده فوقالعاده برای پوست است و به حفظ آب در آن کمک میکند، در نتیجه خشکی و خستگی پوست را بهبود میبخشد. این روغن حاوی اسید اولئیک است که شباهت زیادی به روغنهای طبیعی پوست دارد و به آبرسانی و تغذیه پوست کمک کرده و یک سد محافظ در برابر عوامل استرس زای محیطی ایجاد میکند. روغن ماکادمیا به سرعت جذب پوست میشود و هیچ گونه چربی اضافی بر جای نمیگذارد، به همین دلیل برای انواع پوست، حتی پوستهای چرب نیز مناسب است.
تقویت و درخشندگی موها
خواص موجود در روغن ماکادمیا میتواند به کنترل و صاف کردن موهای وز کمک کند. این روغن با پوشاندن موها با ویتامینهای مغذی و اسیدهای چرب، به بازگرداندن ساختار طبیعی کوتیکولهای مو و سایر رشتهها کمک میکند. روغن ماکادمیا بیشتر از سایر روغنها در ساقه مو نفوذ میکند و فولیکولهای مو را قویتر میسازد. این روغن به بازگرداندن رطوبت به موهای خشک کمک کرده و آنها را نرم و ابریشمی میکند و از شکنندگی و موخوره جلوگیری مینماید. همچنین، به دلیل خواص آنتیاکسیدانی، میتواند درخشندگی موها را افزایش داده و از آنها در برابر آسیبهای محیطی محافظت کند.
خواص ضد التهابی و درمان مشکلات پوستی
روغن ماکادمیا دارای خواص ضد التهابی است که میتواند به کاهش التهابات پوستی کمک کند و برای درمان مشکلاتی مانند آکنه و اگزما مفید باشد. این روغن میتواند شرایط تحریک شده پوست مانند اگزما و درماتیت را تسکین دهد. همچنین ممکن است در درمان آکنه، به ویژه در نوجوانان، موثر باشد. وجود فیتواسترولها در ماکادمیا به اثرات ضد التهابی آن کمک میکند و آن را به یک درمان طبیعی بالقوه برای بیماریهای مختلف پوستی تبدیل میسازد.
نقش روغن ماکادمیا در جوانسازی پوست و کاهش چین و چروک
روغن ماکادمیا، غنی از آنتی اکسیدانها و ویتامین E، میتواند از پوست در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت کرده و چین و چروک و علائم دیگر پیری را کاهش دهد. این روغن ممکن است با بهبود تولید الاستین و کلاژن به درمان افتادگی پوست و کاهش چین و چروکها کمک کند. روغن ماکادمیا حاوی اسید پالمیتولئیک است که برای تولید کلاژن مفید است و نقش مهمی در حفظ خاصیت ارتجاعی پوست و جلوگیری از افتادگی آن دارد.
محافظت از پوست و مو در برابر عوامل محیطی
آنتی اکسیدانهای موجود در روغن ماکادمیا، مانند ویتامین E، از پوست در برابر آسیبهای محیطی و پیری زودرس محافظت میکنند.10 این روغن به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی خود میتواند از موها در برابر اشعههای مضر و شرایط محیطی ناسالم محافظت کرده و از خشک و پژمرده شدن آنها جلوگیری کند. همچنین، به دلیل وجود آنتی اکسیدانها، به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی ملایم عمل کرده و توانایی پوست را در مبارزه با اثرات مخرب اشعه ماوراء بنفش افزایش میدهد.
چگونه ماکادمیا به حفظ سلامت بدن کمک میکند؟
تاثیر بر سلامت قلب و کاهش کلسترول
ماکادمیا سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع است که میتواند به کاهش سطح کلسترول کل و LDL (بد) کمک کرده و در نتیجه سلامت قلب را بهبود بخشد. مطالعات نشان میدهد که مصرف روزانه این آجیل میتواند سطح کلسترول را کاهش دهد. همچنین ممکن است سطح تری گلیسیرید را کاهش داده و از گرفتگی عروق جلوگیری کند. ماکادمیا حاوی اسیدهای چرب امگا-7 نیز میباشد که برای سلامت قلب مفید هستند.
خواص آنتیاکسیدانی و مقابله با رادیکالهای آزاد
ماکادمیا یک منبع عالی از آنتی اکسیدانها، از جمله ویتامین E و فلاونوئیدها است که رادیکالهای آزاد را خنثی کرده و ممکن است خطر ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت، آلزایمر و بیماریهای قلبی را کاهش دهد. این آجیل دارای برخی از بالاترین سطوح فلاونوئیدی در بین تمام آجیلهای درختی است. همچنین حاوی توکوترینولها، نوعی ویتامین E با خواص آنتی اکسیدانی است که ممکن است اثرات ضد سرطانی نیز داشته باشد.
نقش در بهبود سلامت روده و گوارش
فیبر موجود در ماکادمیا از هضم سالم غذا پشتیبانی کرده و میتواند به جلوگیری از یبوست کمک کند. فیبر محلول در ماکادمیا میتواند به عنوان یک پریبیوتیک عمل کرده و باکتریهای مفید روده را تغذیه کند، در نتیجه سلامت کلی روده را بهبود میبخشد. این امر میتواند منجر به تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) شود که ممکن است التهاب را کاهش داده و از بیماریهایی مانند IBS، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو محافظت کند.
تاثیر بر مدیریت وزن و تنظیم قند خون
با وجود اینکه ماکادمیا سرشار از کالری است، فیبر و پروتئین موجود در آن میتواند به کاهش گرسنگی و ایجاد احساس سیری کمک کرده و به طور بالقوه در مدیریت وزن موثر باشد. این آجیل دارای شاخص گلیسمی پایینی است و ممکن است باعث افزایش ناگهانی سطح قند خون نشود، که میتواند برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشد. مطالعات نشان میدهد که مصرف ماکادمیا ممکن است به بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.
تقویت استخوانها و سیستم ایمنی
ماکادمیا حاوی مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، منیزیم و فسفر است که برای حفظ استخوانهای قوی و سالم و جلوگیری از پوکی استخوان مهم هستند. همچنین حاوی منگنز است که در سلامت استخوان و تولید کلاژن نقش دارد.1 ویتامینها و مواد معدنی موجود در ماکادمیا، به ویژه توکوترینولها و فیتوسترولها، میتوانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
روغن ماکادمیا: یک اکسیر طبیعی برای زیبایی و سلامتی
بررسی تخصصی خواص روغن ماکادمیا برای پوست و مو
روغن ماکادمیا سرشار از اسید پالمیتولئیک (امگا-7) است که برای پوست و مو بسیار مفید است. این اسید شبیه به سبوم طبیعی پوست است و تولید آن با افزایش سن کاهش مییابد. روغن ماکادمیا به عنوان یک مرطوب کننده قوی برای پوست و مو عمل میکند. به نرم و صاف شدن پوست و مو کمک کرده و خشکی و وز را کاهش میدهد. همچنین میتواند به بازسازی پوست کمک کرده و جای زخمها و لکها را بهبود بخشد. با تقویت تولید کلاژن، خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشیده و ظاهر خطوط ریز و چین و چروکها را کاهش میدهد. به دلیل محتوای آنتی اکسیدانی خود، از پوست و مو در برابر آسیبهای ناشی از نور خورشید و عوامل استرس زای محیطی محافظت میکند. میتواند به سلامت پوست سر کمک کرده و با مرطوب کردن و کاهش التهاب، به رشد مو و جلوگیری از شوره سر کمک کند. همچنین ممکن است به افزایش ماندگاری رنگ مو و بهبود حالت پذیری آن کمک کند. علاوه بر این، میتواند ناخنها را تقویت کرده و لبها را مرطوب کند.
مقایسه روغن ماکادمیا با سایر روغنهای گیاهی
روغن ماکادمیا یکی از بهترین انواع روغنهای گیاهی محسوب میشود. این روغن دارای نقطه دود بالاتری نسبت به روغن زیتون است، که آن را برای سرخ کردن و کباب کردن مناسبتر میسازد. برخی منابع ادعا میکنند که این روغن از نظر مرطوب کنندگی و نرم کنندگی پوست و مو 40 برابر قویتر از روغن زیتون است. روغن ماکادمیا به سرعت جذب پوست میشود و بر خلاف برخی روغنهای دیگر، احساس چربی بر جای نمیگذارد. همچنین دارای نسبت متعادلی از اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 است.
کاربردهای مختلف روغن ماکادمیا در محصولات آرایشی و بهداشتی
روغن ماکادمیا در فرمولاسیون طیف گستردهای از محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد، از جمله شامپوها، نرم کنندهها، لوسیونهای پوست، رژ لبها، کرمهای ضد آفتاب، مرطوب کنندههای بعد از حمام، پاک کنندههای لاک، روغنهای ماساژ و بسیاری دیگر. همچنین میتوان از ترکیب آن با موم زنبور عسل طبیعی برای تهیه یک بالم لب عالی استفاده کرد.
نحوه استفاده از ماکادمیا در روتین آرایشی و غذایی
روشهای مصرف خوراکی ماکادمیا
ماکادمیا را میتوان به صورت خام به عنوان یک میان وعده مغذی مصرف کرد. همچنین میتوان از آن در تهیه انواع نان، شیرینی و کلوچه استفاده نمود. ماکادمیا را میتوان به سالادها، سوپها و غذاهای گرم (به صورت آسیاب شده یا خرد شده) اضافه کرد. کره ماکادمیا نیز یک گزینه خوشمزه و مقوی است که میتوان آن را روی نان، کراکر یا میوهها مالید و یا به بلغور جو دوسر یا ماست اضافه کرد.3 این دانه را میتوان به صورت بو داده، شور یا طعم دار نیز مصرف کرد.
نحوه استفاده از روغن ماکادمیا برای مراقبت از پوست و مو
برای مراقبت از مو، چند قطره روغن ماکادمیا را میتوان روی پوست سر و موها ماساژ داد (به عنوان درمان قبل از شستشو، بعد از شستشو یا به عنوان ماسک مو). همچنین میتوان آن را به شامپو اضافه کرد یا با روغنهای دیگر مانند روغن یلانگ یلانگ برای نرم کنندگی ترکیب نمود. برای مراقبت از پوست، روغن ماکادمیا را میتوان مستقیماً روی صورت و بدن به عنوان مرطوب کننده، به ویژه بعد از حمام یا قرار گرفتن در معرض آفتاب، ماساژ داد. این روغن میتواند به عنوان روغن ماساژ نیز استفاده شود و در صورت تمایل میتوان آن را با روغنهای اسانسی ترکیب کرد. همچنین میتوان از آن برای درمان خشکی لب و شکنندگی ناخنها استفاده نمود.
معرفی محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی ماکادمیا
شامپوها، نرم کنندهها و مرطوب کنندههای پوست حاوی روغن ماکادمیا به طور گسترده در دسترس هستند. به عنوان مثال، روغن ماکادمیا خالص BIZ یکی از محصولات موجود در بازار است. استفاده از این محصولات آماده میتواند راهی آسان برای بهرهمندی از خواص ماکادمیا در روتین مراقبتی باشد.
نتیجهگیری
ماکادمیا، این دانه مغذی و ارزشمند، با داشتن خواص شگفتانگیز برای پوست (آبرسانی، ضد پیری، ضد التهابی)، مو (تقویت، درخشندگی، کاهش وز) و سلامت کلی بدن (بهبود سلامت قلب، خواص آنتی اکسیدانی، بهبود گوارش، تنظیم قند خون، تقویت استخوانها و سیستم ایمنی)، یک منبع طبیعی گرانبها برای حفظ سلامت و زیبایی به شمار میرود. گنجاندن ماکادمیا و روغن آن در رژیم غذایی و روتین مراقبت از پوست و مو میتواند تاثیرات مثبت چشمگیری بر سلامت و شادابی افراد داشته باشد.